Asiad hay Đại hội Thể thao châu Á là sự kiện thể thao lớn nhất khu vực và chỉ xếp sau Thế vận hội Olympic về quy mô. Đây là sân chơi quy tụ những vận động viên xuất sắc nhất châu Á, góp phần thúc đẩy tinh thần đoàn kết giữa các quốc gia. Nếu bạn muốn hiểu rõ Asiad là gì, lịch sử ra đời, quá trình phát triển và nơi tổ chức các kỳ đại hội gần nhất, bài viết dưới đây sẽ giúp bạn có cái nhìn toàn diện nhất.
Asiad là gì?
Theo nguồn tin từ hitclub, Asiad (Asian Games) hay Á vận hội là đại hội thể thao cấp châu lục được tổ chức 4 năm một lần, quy tụ hàng chục quốc gia trong khu vực cùng tranh tài hàng trăm nội dung thi đấu. Đại hội được Hội đồng Olympic châu Á (OCA) điều hành nhưng vẫn chịu sự giám sát của Ủy ban Olympic Quốc tế (IOC). Với hàng nghìn vận động viên tham dự và hàng trăm môn thi đấu, Asiad được xem là sự kiện thể thao lớn thứ hai thế giới.
Lịch sử hình thành và phát triển của Asiad
Giai đoạn khởi đầu
Theo tham khảo từ những người tham gia giới thiệu Hitclub, trước khi Asiad ra đời, châu Á từng có một sự kiện thể thao mang tên “Giải vô địch các quốc gia Viễn Đông”. Giải được tổ chức lần đầu tại Manila (Philippines) vào năm 1913, với sự tham dự của ba quốc gia: Trung Hoa Dân Quốc, Đế quốc Nhật Bản và Philippines. Mục đích ban đầu là tăng cường sự đoàn kết và giao lưu thể thao giữa các nước trong khu vực.
Tuy nhiên, đến năm 1938, giải bị hủy do Nhật Bản xâm lược Trung Quốc cùng tác động của Thế chiến thứ hai khiến sự kiện không thể tiếp tục.
Giai đoạn tái lập và hình thành Asiad
Sau khi Thế chiến thứ hai kết thúc, nhiều quốc gia châu Á giành được độc lập. Điều này tạo động lực để xây dựng một sân chơi thể thao chung, góp phần gắn kết hòa bình và phát triển. Vì vậy, tháng 2/1949, Liên đoàn Đại hội Thể thao châu Á (AGF) được thành lập, đặt nền móng chính thức cho Asiad.
Đến năm 1951, kỳ Asiad đầu tiên được tổ chức tại New Delhi (Ấn Độ) với 489 vận động viên đến từ 11 quốc gia. Các môn thi đấu bao gồm điền kinh, bóng đá, bơi lội, bóng rổ, cử tạ và đua xe đạp.
Mở rộng quy mô qua từng kỳ
- 1954 – Manila: Thêm 8 quốc gia tham dự, bổ sung thêm các môn quyền anh, bắn súng, đấu vật.
- 1958 – Tokyo: Ghi nhận 1.422 vận động viên tranh tài ở 13 môn. Đây cũng là kỳ đầu tiên tổ chức nghi lễ rước đuốc.
- 1986 – Seoul: Hàn Quốc xem đây là bước chuẩn bị quan trọng cho Olympic 1988.
- 1990 – Bắc Kinh: Trung Quốc lần đầu đăng cai và giành vị trí dẫn đầu bảng tổng sắp.
- 1994 – Hiroshima: Đại hội mang thông điệp “Hòa bình và Hữu nghị”, tổ chức tại thành phố từng chịu thảm họa bom nguyên tử.
- 1998 – Bangkok: Thái Lan trở thành quốc gia đăng cai nhiều lần nhất tính đến thời điểm đó.
- 2002 – Busan: Kỳ đại hội chứng kiến sự trở lại của Afghanistan và sự góp mặt lần đầu của Đông Timor.
- 2006 – Doha: Qatar tổ chức kỳ Asiad lớn nhất thời điểm đó với hệ thống cơ sở vật chất hiện đại.
- 2010 – Quảng Châu: Đưa số môn thi đấu lên mức kỷ lục.
- 2018 – Jakarta – Palembang: Lần đầu tiên hai thành phố cùng đăng cai, thu hút đông đảo vận động viên từ toàn châu Á.
Nguồn gốc tên gọi Asiad
Theo nhiều tài liệu, từ “Asiad” có nguồn gốc từ “Olympiad” – thuật ngữ tiếng Pháp chỉ kỳ Thế vận hội diễn ra theo chu kỳ bốn năm. Khi kết hợp chữ “ad” của Olympiad với “Asia”, người ta hình thành nên tên gọi “Asiad” – nghĩa là Á vận hội. Tên gọi này thể hiện tính chất tương tự Olympic nhưng quy mô thu hẹp trong khu vực châu Á.
Các môn thi đấu tại Asiad qua các thời kỳ
Asiad khởi đầu chỉ gồm 6 môn truyền thống, nhưng đến nay đã phát triển với hơn 40 môn thi đấu, bao phủ từ thể thao Olympic đến thể thao châu Á đặc trưng. Một số nhóm môn nổi bật:
- Thể thao Olympic: Điền kinh, bơi lội, bóng đá, bóng rổ, cử tạ, đua xe đạp…
- Thể thao võ thuật châu Á: Karate, Taekwondo, Judo, Wushu, Pencak Silat.
- Thể thao trí tuệ: Cờ vây, cờ tướng, cờ vua (tùy từng kỳ đại hội).
- Thể thao hiện đại: E-sports (thể thao điện tử) được bổ sung từ Asiad 2018 và chính thức trở thành môn thi đấu tranh huy chương tại các kỳ gần đây.
Sự mở rộng của Asiad phản ánh sự phát triển mạnh mẽ của phong trào thể thao châu Á trong nhiều thập kỷ qua.
Asiad 2022 được tổ chức ở đâu?
Kỳ Asiad 2022 (thực tế diễn ra vào năm 2023 do ảnh hưởng của dịch bệnh) được tổ chức tại thành phố Hàng Châu, Trung Quốc. Đây là một trong những kỳ đại hội có quy mô cơ sở vật chất lớn nhất với:
- 44 địa điểm thi đấu chính thức.
- 30 địa điểm nằm trong nội đô Hàng Châu.
- 10 địa điểm được xây dựng mới hoàn toàn.
- 4 địa điểm được xây theo mô hình mới nhằm phục vụ các môn thể thao hiện đại.
Với hệ thống cơ sở hạ tầng thông minh và công nghệ tiên tiến, Asiad 2022 được đánh giá là kỳ đại hội hướng tới tương lai, sử dụng nhiều giải pháp kỹ thuật số để quản lý sự kiện.
Thông tin mới nhất về Asiad trong giai đoạn 2024 – 2025
Theo kế hoạch, kỳ Asiad tiếp theo – Asiad 2026 – sẽ được tổ chức tại Nagoya và Aichi (Nhật Bản). Đây sẽ là lần thứ ba đất nước mặt trời mọc đăng cai Á vận hội. Nhật Bản dự kiến mang trở lại nhiều môn thể thao truyền thống và mở rộng thêm các môn thể thao hiện đại phù hợp với xu hướng giới trẻ.
Đồng thời, OCA đang đề xuất điều chỉnh một số nội dung thi đấu để phù hợp hơn với chương trình Olympic, giúp vận động viên châu Á chuẩn bị tốt hơn cho sân chơi thế giới.
Qua chặng đường hơn 70 năm hình thành và phát triển, Asiad đã trở thành biểu tượng của tinh thần đoàn kết, giao lưu văn hóa và sự tiến bộ của phong trào thể thao châu Á. Việc tìm hiểu Asiad là gì, lịch sử ra đời và nơi tổ chức các kỳ đại hội giúp chúng ta hiểu rõ hơn về tầm quan trọng của sự kiện này trong bức tranh thể thao thế giới.
Hy vọng bài viết trên đã mang đến cho bạn những thông tin đầy đủ và cập nhật nhất về Asiad là gì. Nếu bạn quan tâm đến thể thao quốc tế và muốn theo dõi những kỳ đại hội tiếp theo, Asiad chắc chắn sẽ là sự kiện đáng mong chờ.
